کاربرد پرینترهای سه بعدی در دندانپزشکی

پرینترهای سه بعدی در دندانپزشکی

به کمک اسکنر سه بعدی دندان ها می توان مدل دیجیتالی از وضعیت فعلی شان به دست آورد و سپس به کمک نرم افزار های تخصصی، به بازسازی بخش های تخریب شده و نیازمند ترمیم پرداخت. مدل نهایی شده، توسط پرینترهای سه بعدی و سی ان سی یا ترکیب آنها ساخته و در محل خود نصب می شود.

کاربرد پرینت سه بعدی در دندانپزشکی به دو صورت است: نوع اول به صورت ساخت قالب و نمونه اولیه است که با قالب گیری از روی آن می توان به نمونه نهایی و قابل جایگذاری در دهان رسید. روکش های موقت و دائم و نیز ارتودنسی شفاف نمونه‌ای از این نوع کاربرد هستند. نوع دوم کاربرد به شکل قطعه نهایی می باشد. در این نوع از کاربرد آن چه به کمک پرینتر سه بعدی ساخته می‌شود، خود به عنوان قطعه عملیاتی استفاده می شود. ساخت راهنماهای جراحی یا سرجیکال گاید نمونه‌ای از این نوع کاربرد می باشد.

اسکن سه بعدی دندان چگونه صورت می گیرد

اسکن سه بعدی دندان توسط دستگاههای عکسبرداری دندان موسوم به سی تی اسکن سه بعدی یا سی تی اسکن دهان یا CBCT انجام می شود. این خدمات توسط مراکز مخصوص و به کمک دستگاههای عکسبرداری با پرتو ایکس صورت می‌گیرد. نوع دیگری از اسکن دهان و دندان توسط دستگاه‌های قابل‌حمل (پرتابل) موسوم به اسکنر داخل دهانی انجام می شود. این نوع از اسکنر دارای ابعاد کوچکتری بوده و در مطب دندانپزشکی در دسترس است و از پرتوهای بی ضرر نور استفاده می کند.

پرینت سه بعدی دندان چگونه است

ساخت دندان به روش دیجیتال به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم انجام می شود. در روش مستقیم ابتدا دندان اسکن شده و با تهیه مدل دیجیتالی آن توسط نرم افزارهای مخصوص، فایل CAD مربوطه ایجاد و توسط ماشین های سی ان سی میلینگ (CNC Milling) از یک بلوک‌ جامد سرامیکی یا رزین کامپوزیتی ساخته می شود. در روش غیر مستقیم پس از اسکن دندان و تهیه مدل دیجیتالی، به کمک پرینتر سه بعدی نمونه ای دقیق و مشابه دندان ساخته می شود. سپس با قالب گیری از روی آن، دندان مصنوعی ساخته می شود.

پرینترهای سه بعدی دارای کاربرد در دندانپزشکی از نوع رزینی می باشند، زیرا این دسته از پرینتر ها دارای دقت بسیار بالایی هستند. شایان ذکر است که پرینتر های رزینی با سه نوع تکنولوژی DLP ، SLA  و MSLA یا LCD Printer پرینتر در بازار وجود دارند.

استحکام دندان ساخته شده با پرینتر سه بعدی

استحکام دندان ساخته شده با پرینتر سه بعدی بستگی به رزین استفاده شده دارد. رزین های قابل ریخته گری (وکس Wax یا کستبل Castable) اغلب دارای استحکام کمی بوده و صرفاً برای عملیات قالب گیری مناسب هستند اما رزین های غیرقابل ریخته گری که اغلب به عنوان رزین صنعتی از آنها یاد می شود دارای استحکام بالایی می باشند. در هر دو نوع رزین یاد شده لازم است تا از گونه سازگار با بدن یا بایو Bio Grade باشند تا حاوی مواد مضر و سمی نبوده و قابل استفاده برای خدمات دندانپزشکی باشند.

اردتودنسی با پرینتر سه بعدی

در روش سنتی و رایج ارتودنسی از سیم کشی دندان ها و اتصال آن به نگهدارنده هایی موسوم به براکت یا الاینر Aligner استفاده می شود. مزاحمت سیم ها برای بلع، کاستن از زیبایی و نیاز به مراجعه دوره‌ای بیمار به پزشک جهت تنظیم سیم ها از جمله مشکلات این روش است. در روش جدید که به ارتودنسی شفاف یا کلیر الاین Clear Align موسوم است با اسکن دهان بیمار و به کمک نرم افزار، تعداد زیادی مدل دندان از وضعیت فعلی تا وضعیت مطلوب تهیه می شود، چیزی مثل فریم های مختلف یک انیمیشن، سپس تمامی این مدل ها به کمک پرینتر سه بعدی چاپ شده و توسط دستگاهی به نام وکیوم پرس روکشی با جنس یک فیلم مخصوص از روی آن ها تهیه می شود. تمامی این روکش ها که شفاف هستند در اختیار بیمار قرار داده می‌شود تا در فاصله زمانی مشخص بر روی دندان‌ها قرار داده شوند و پس از گذشت زمانی معلوم با روکش بعدی جایگزین شوند. بدین ترتیب با طی یک دوره درمان، نازیبایی و ردیف و تراز نبودن دندانها اصلاح  می شود. در این روش ضمن حفظ زیبایی، به علت شفاف بودن روکش و دیده نشدن آن در دهان بیمار، از مراجعات پیاپی به مطب پزشک نیز جلوگیری می شود. همچنین بدلیل طراحی دقیق توسط رایانه، فشار وارد شده به ریشه دندان بیمار بسیار کم بوده و لذا بدون تحلیل رفتن آن و بدون لقی یا افتادن می توان محل آنرا اصلاح نمود.